Jak pomóc dziecku w radzeniu sobie ze stresem

 

            Stres w różnym natężeniu towarzyszy nam na co dzień, jest nieunikniony i jest konieczny do normalnego funkcjonowania. Odgrywa ważną i potrzebną rolę w naszym życiu. Przede wszystkim mobilizuje nasz organizm, byśmy mieli siłę do stawiania czoła zadaniom i wyzwaniom, daje energię do działania i podejmowania wysiłku. Jest to tzw. stres pozytywny, w odróżnieniu od tego, który trwając zbyt długo i mając bardzo duże natężenie, może mieć destrukcyjny wpływ na nasze życie.

Nie jest on wyłącznie domeną osób dorosłych, stresują się także dzieci w wieku szkolnym i młodsze. Dzieci zazwyczaj dają wyraz przeżywanym trudnościom poprzez swoje zachowanie.

 

Najczęściej daje się poznać stres u dziecka poprzez takie zachowania, jak: rozdrażnienie, niepokój, agresja wobec siebie i innych ludzi w otoczeniu.

 

Ciało dziecka też daje sygnały, które powinny wzbudzić czujność rodzica:

są to bóle brzucha, bóle głowy, senność, również brak apetytu. Objawy te mogą sygnalizować problemy natury zdrowotnej lub emocjonalnej.

Trzeba być czujnym, aby móc rozróżnić pojedyncze wydarzenia, które nie wymagają szczególnej reakcji i głębszej refleksji, od tych mogących zwiastować głębszy problem. Kary za nieodpowiednie zachowanie, czy moralne wykłady nie pomagają dziecku w stresie, a pozostawienie go samego sobie dodatkowo może stres nasilić. Dzieci bardziej niż dorośli są wrażliwe na odrzucenie, brak akceptacji i empatii. Niezrozumienie i nieżyczliwa postawa dorosłych (rodziców, opiekunów, nauczycieli) powoduje często przygnębiające poczucie osamotnienia.

 

Jak więc pomóc dziecku w radzeniu sobie ze stresem? o to kilka ważnych wskazówek:

1.Naucz się słuchać swojego dziecka – to rodzina jest głównym źródłem wsparcia, a zaangażowane słuchanie jest zazwyczaj najlepszym narzędziem rozpoznania problemów. Dziecko potrzebuje komunikatów, że jest dla nas ważne, że nie jest samo, że jego objawy nie są niczym złym, lecz służą temu, by pomóc wyrazić niepokój i poradzić sobie z nim.

2. Poważnie traktuj problemy dziecka – nawet jeśli problemy dziecka wydają się być nieistotne, dla dziecka są całkowicie realne. Nie wolno się śmiać z dziecka i być obojętnym na jego lęki.

3.Spróbuj zmienić rutynowe zwyczaje – zmiana pewnych nawyków może sprawić, że dziecko będzie miało więcej czasu na zabawę, odpoczynek. Bardzo ważny jest czas na zabawę, rysowanie, bycie z rodziną. Nauka i zadania domowe czasem mogą poczekać.

4. Znajdźcie wspólnie czas na nudę – zazwyczaj harmonogram życia rodzinnego jest przeciążony. Dzieci mają mało czasu na swobodną zabawę, spacery, na to by się zwyczajnie ponudzić. To właśnie te momenty są tak bardzo istotne, bo w tym czasie dzieci mogą naładować swoje akumulatory.

5. Buduj zaufanie – ważne jest by pozwolić dziecku być częścią rozwiązywanego w domu problemu. Budowanie jego poczucia własnej wartości jest ważniejsze niż wyeliminowanie przyczyny stresu. Czytajcie wspólnie książki o stresie, są na rynku dostępne książki dla dzieci w wieku szkolnym. Wspólna lektura i rozmowa pomogą mu zrozumieć, co się dzieje i znaleźć wspólnie rozwiązanie problemów.

6. Znajdź sposób na relaks – każdy w rodzinie musi znaleźć własny sposób na odpoczynek. Dla jednych może to być rozwiązywanie krzyżówek, dla innych aktywność fizyczna, oglądanie filmów, czytanie książek, czy po prostu leżenie i myślenie o niczym. Należy tu jednak zwrócić szczególną uwagę na  dużą rolę aktywności fizycznej, która poza korzyściami natury biologicznej zużywa adrenalinę ,,hormon stresu”, wzmacnia poczucie pewności siebie, obniża poziom frustracji i poprawia nastrój. Ważny też jest sen. Zadbaj o to, by twoje dziecko miało wystarczającą ilość snu. Sen przywraca równowagę umysłową i czujność, usuwa stan frustracji, pozwala skuteczniej się uczyć.

7.Naucz dziecko prosić o pomoc – warto pokazać dziecku, że rodzice są dla niego wsparciem, że są obecni, dostępni. To rodzic powinien ocenić, czy wspólnie z dzieckiem znajdzie rozwiązanie problemu, czy też będzie potrzebna pomoc.

 

Przede wszystkim

,,Zahartuj swoje dziecko na stres”

- stopniowo wystawiaj je na różnego rodzaju problemy

- oprzyj się impulsowi ratowania i wyręczania

- ucz sposobów powrotu do zdrowia, czyli po każdym stresie

konieczny czas na regenerację sił

- zapewniaj, że jest kochane i wartościowe

- wzmacniaj i doceniaj nawet najdrobniejsze sukcesy

- spraw, by jak najczęściej mogło być z siebie dumne

 

Pamiętajmy jednak, by pomóc dziecku w przezwyciężaniu stresu, sami musimy umieć sobie z nim radzić, w myśl zasady ,,By pomagać innym, najpierw pomóż sobie”. Zadbajmy więc również o samych siebie. Powyżej opisane sposoby, dotyczą przecież w dużej mierze nas – dorosłych.

Życzę powodzenia i tylko tego ,,pozytywnego stresu” motywującego nas do działania.

                                                                

 

                                                                                             Pedagog szkolny   Ilona Ćwiklińska

 

 

 

 

 

Literatura :

„Centrum Redukcji Stresu ’’–J. Wowczak

,,Twoje dziecko i stres ’’–  A. Hari

,,Stres dziecięcy ”- G. Witkin